Đau thần kinh toạ có tên tiếng anh là Sciatica, được biểu hiện bởi cảm giác đau dọc từ lưng xuống hai chi. Nếu không điều trị kịp thời, có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe xương khớp. Dưới đây là những thông tin cần biết về căn bệnh này.
Đau thần kinh tọa là gì?
Dây thần kinh tọa của bạn bắt đầu từ tủy sống, chạy qua hông và mông, sau đó phân nhánh xuống mỗi chân.
Đây là dây thần kinh dài nhất và là một trong những dây thần kinh quan trọng nhất. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát và cảm nhận của đôi chân. Khi dây thần kinh này bị kích thích, bạn sẽ bị đau thần kinh tọa.
Chúng gây ra cơn đau từ vừa đến nặng ở lưng, mông và chân của bạn. Bạn cũng có thể cảm thấy yếu, nóng rát hoặc đau buốt, hoặc tê ở những vùng này.
Đau thần kinh tọa là một triệu chứng do chấn thương cơ bản của dây thần kinh tọa hoặc một khu vực ảnh hưởng đến dây thần kinh, chẳng hạn như đốt sống, là xương ở cổ và lưng của bạn.
Các triệu chứng của đau thần kinh tọa
Nếu bạn đang cảm thấy cơn đau truyền từ lưng dưới qua vùng mông và đến chi dưới, đó thường là đau thần kinh tọa.
Đau thần kinh tọa là kết quả của tổn thương hoặc chấn thương dây thần kinh tọa. Vì vậy các triệu chứng tổn thương dây thần kinh khác thường xuất hiện cùng với cơn đau. Các triệu chứng khác có thể bao gồm những điều sau:
- Cơn đau trở nên tồi tệ hơn khi cử động
- Tê, rát hoặc yếu ở chân hoặc bàn chân dọc theo đường thần kinh tọa. Chúng có thể gây mất cảm giác hoặc cử động trong những trường hợp nghiêm trọng.
- Cảm giác đau như kim châm, đau nhói ở ngón chân hoặc bàn chân.
- Đi tiểu mất tự chủ, không thể kiểm soát bàng quang hoặc ruột. Đây là một triệu chứng hiếm gặp của hội chứng equina cauda và cần được cấp cứu ngay lập tức.
Chẩn đoán đau thần kinh tọa
Triệu chứng bệnh khác nhau ở mỗi người và tùy thuộc vào tình trạng bệnh gây ra. Để chẩn đoán đau thần kinh tọa, cần phải xem xét tiền sử bệnh án đầy đủ.
Điều này bao gồm việc bạn có gặp phải chấn thương nào gần đây không, cảm giác đau ở đâu và như thế nào.
Bước tiếp theo là khám sức khỏe để kiểm tra sức khỏe xương khớp và phản xạ của bạn. Bạn cũng có thể thực hiện một số bài tập kéo giãn và di chuyển để xác định hoạt động nào gây đau nhiều hơn.
Tiếp theo chẩn đoán dành cho những người đã điều trị chứng đau thần kinh tọa lâu hơn một tháng hoặc mắc bệnh mãn tính, chẳng hạn như ung thư.
Các xét nghiệm thần kinh sẽ cho phép bác sĩ kiểm tra cách dây thần kinh tọa của bạn dẫn truyền các xung thần kinh và tìm hiểu xem có bất kỳ bất thường nào không. Các kiểm tra này có thể giúp xác định vị trí khu vực liên quan và mức độ xung bị chậm lại.
Bác sĩ có thể xem xét cột sống của bạn thông qua các xét nghiệm hình ảnh, điều này sẽ giúp họ xác định nguyên nhân gây ra chứng đau thần kinh tọa của bạn.
Các xét nghiệm hình ảnh được sử dụng để chẩn đoán đau thần kinh tọa và tìm nguyên nhân của nó là chụp X-quang cột sống, MRI và chụp CT.
Nguyên nhân gây bệnh đau thần kinh tọa
Đau thần kinh tọa có thể do một số bệnh lý liên quan đến cột sống gây ra và có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh chạy dọc lưng của bạn. Nó cũng có thể do chấn thương, chẳng hạn như ngã, hoặc các khối u thần kinh cột sống hoặc thần kinh tọa.
Ăn mòn đĩa
Các đốt sống, hoặc xương cột sống, được ngăn cách bởi các đĩa làm bằng sụn. Sụn được làm bằng chất liệu dày để đảm bảo tính linh hoạt khi bạn di chuyển. Thoát vị đĩa đệm xảy ra khi lớp sụn đầu tiên bị rách.
Chất bên trong có thể phồng hoặc tràn hoàn toàn ra ngoài đĩa đệm và chèn ép lên dây thần kinh tọa của bạn, dẫn đến đau nhức và tê bì chi dưới.
Hẹp cột sống
Hẹp cột sống hay còn gọi là hẹp ống sống thắt lưng. Nó gây ra sự thu hẹp bất thường của cột sống. Sự thu hẹp này gây áp lực lên tủy sống và các rễ thần kinh tọa của bạn.
Thoái hóa cột sống
Thoái hóa đốt sống là một trong những tình trạng liên quan của rối loạn thoái hóa đĩa đệm. Khi một xương cột sống, hoặc đốt sống, kéo dài về phía trước so với xương sống khác, xương cột sống kéo dài có thể chèn ép các dây thần kinh tạo nên dây thần kinh tọa của bạn.
Hội chứng piriformis
Hội chứng Piriformis là một rối loạn thần kinh cơ hiếm gặp, trong đó cơ piriformis của bạn bị co hoặc thắt một cách không chủ ý, gây ra đau thần kinh tọa. Đây là cơ kết nối phần dưới của cột sống với xương đùi của bạn.
Khi nó thắt lại, nó có thể gây áp lực lên dây thần kinh tọa của bạn, dẫn đến đau thần kinh tọa. Hội chứng Piriformis có thể trở nên trầm trọng hơn nếu bạn ngồi lâu, bị ngã hoặc gặp tai nạn xe hơi.
Các yếu tố nguy cơ phát triển đau thần kinh tọa
Một số hành vi hoặc yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng đau thần kinh tọa.
- Khi cơ thể bạn già đi, nhiều khả năng các bộ phận sẽ bị mòn hoặc hỏng.
- Công việc nặng, ngồi lâu gây áp lực cho lưng.
- Mắc bệnh tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ tổn thương thần kinh.
- Hút thuốc lá khiến lớp ngoài của đĩa đệm cột sống của bạn bị phá vỡ.
- Bị béo phì cũng có thể liên quan đến đau thần kinh tọa.
Ngăn ngừa đau thần kinh tọa
Các bước sau đây có thể giúp bạn ngăn ngừa chứng đau thần kinh tọa hoặc tái phát:
- Tập thể dục thường xuyên. Tăng cường cơ lưng và cơ lõi của bạn là chìa khóa để duy trì lưng khỏe mạnh.
- Đảm bảo tư thế chuẩn.
- Nâng vật nặng cẩn thận, bằng cách gập đầu gối và giữ thẳng lưng.
Điều trị
Thuốc điều trị đang ngày càng phổ biến. Có một số biện pháp khắc phục có thể giúp giảm đau thần kinh tọa. Chúng bao gồm những điều sau:
- Châm cứu giúp cải thiện chứng đau lưng.
- Chuyên viên mát-xa có thể áp dụng chuyển động, áp lực, căng thẳng hoặc rung lên cơ thể giảm áp lực và các triệu chứng đau dây thần kinh tọa.
- Sử dụng các cảm biến điện để hiểu cách cơ thể phản ứng với căng thẳng và đau đớn.
- Thực hành chánh niệm giảm đau.
Tổng kết
Đau thần kinh tọa là một cảm giác đau đớn xảy ra khi dây thần kinh tọa bị kích thích. Bạn có thể cảm thấy đau vừa đến nặng cùng với yếu hoặc tê ở lưng, mông và chân. Chườm nóng và lạnh, giãn cơ và thường xuyên tập thể dục có thể giúp bạn kiểm soát cơn đau.
Sử dụng vật lý trị liệu, thuốc kê đơn, thuốc steroid và phẫu thuật cho các tình huống nghiêm trọng. Kết hợp phương pháp điều trị bổ sung có thể giúp giảm bớt tình trạng bệnh.